با حضور معاون پژوهشی وزیر علوم؛ آیین افتتاحیه سی‌امین سمینار شیمی آلی ایران برگزار شد
 

آیین افتتاحیه سی‌امین سمینار شیمی آلی ایران، صبح روز چهارشنبه ۱۷ بهمن ۱۴۰۳ در سالن همایش‌های بین‌المللی امام رضا (ع) دانشگاه برگزار شد.
 

در مراسم افتتاحیه، ابتدا دکتر یونسیان (رئیس دانشگاه)، با تبریک اعیاد شعبانیه و دهه فجر انقلاب اسلامی ایران، به مهمانان، مدعوین و شرکت‌کنندگان سی‌امین سمینار شیمی آلی ایران خوش آمد و خیر مقدم گفت و بر اهمیت علوم پایه تاکید کرد. وی با اشاره به اینکه در دانشگاه علم و صنعت ایران، ۷۰ گروه علمی در قالب ۱۵ دانشکده فعال هستند، گفت: گروه شیمی آلی ما با اختلاف، از نظر پژوهشی هم در کیفیت و هم تعداد پژوهش در مجلات تراز اول، رتبه اول دانشگاه را دارد.
رئیس دانشگاه با ابراز خرسندی از حضور اعضای هیأت علمی سرآمد در دانشکده شیمی دانشگاه علم و صنعت ایران گفت: از قله‌های افتخار دانشگاه ما، گروه شیمی آلی است. وی با بیان این مطلب که بسیاری از کاربردهای مهم علم در جامعه، با علم شیمی مرتبط است و شیمی آلی از حوزه‌هایی است که با توجه به ماهیت خود، به حوزه کاربرد بسیار نزدیک است؛ نانوداروها، گیاهان دارویی، حوزه انرژی و فراورده‌های نفتی را از جمله مصادیق کاربرد شیمی آلی برشمرد و تاکید کرد دانشگاه علم و صنعت ایران، برنامه‌های خوبی در رابطه با توسعه این رشته در دانشگاه دارد که یکی از آنها افتتاح دو آزمایشگاه در دانشکده تا پیش از پایان سال است.
رئیس دانشگاه با ابراز خرسندی از میزبانی دانشگاه علم و صنعت ایران برای سی‌امین سمینار شیمی آلی ایران، از برگزارکنندگان: دبیر، دبیر علمی، دبیر اجرایی، رئیس دانشکده شیمی و انجمن شیمی ایران که مجری و بانی این سمینار هستند و نیز شرکت کنندگان، ارائه دهندگان مقالات، حامیان و دانشجویان اجرایی سمینار تقدیر کرد.
 

دومین سخنران مراسم افتتاحیه، حجت‌الاسلام والمسلمین شریف اصفهانی (مسئول دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه) بود. وی با تبریک اعیاد شعبانیه و سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران، با نگاهی متفاوت به جدول مندلیف، تقسیم‌بندی شخصیت اشخاص با توجه به ویژگی‌های جدول تناوبی را مطرح کرد و گفت: همانگونه که در جدول تناوبی، از بالا به پایین تعداد لایه‌های الکترونی زیاد می‌شود که چند خاصیت دارد از جمله بالا رفتن چگالی عنصر؛ خاصیت رفتاری اشخاص از دانشجو به استاد باید به گونه‌ای باشد که چگالی استاد نسبت به دانشجو بالاتر باشد. از جمله خاصیت اهل علم- که چگالی بالاتری دارند- این است که به تعلقات دنیا وابستگی ندارند.
مسئول دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تصریح کرد: طبعاً رابطه چگالی با تعداد عناصر در عالم، معکوس است و هرچه چگالی بالاتر باشد، تعداد افراد خاص کمتر می‌شود. وی افزود: مندلیف همه عناصر را پیدا نکرد ولی جاهای خالی را می‌دانست و عالمی که در آن هستیم چنین است که ما ۳۱۳ جای خالی در عالم داریم؛ برخی کشف شده و جای تعدادی هنوز خالیست. وظیفه دو مجموعه است که این جاهای خالی را بسازند و کشف کنند؛ یکی انقلاب اسلامی که کاری کرد تا افرادی مانند شهید باکری در عین جوانی به چگالی بالا برسند و دیگر وظیفه اهل علم است که شرایطی مهیا کنند که افرادی با چگالی بالا را بسازند و اگر این جدول تکمیل شود ظهور اتفاق خواهد افتاد.
 

در ادامه افتتاحیه، دکتر نعیمی‌جمال (دبیر علمی سمینار)، گزارشی از ثبت نام و روند برگزاری سی‌امین سمینار شیمی آلی ایران ارائه کرد. وی‌ گفت: بالغ بر ۵۵۰ مقاله به دبیرخانه سمینار ارائه شد که کارهای ارزشمندی بودند اما در جلسه با انجمن شیمی ایران تصمیم بر این شد که از جوان‌ترها برای شرکت در سمینار و ارائه مطالب پژوهشی آنها دعوت شود. در نهایت ۳۰ مقاله برای سخنرانی انتخاب شد که شامل ۵ سخنرانی کلیدی، ۵ سخنرانی عمومی و ۲۰ سخنرانی علمی خواهد بود. همچنین موضوع دی اکسید کربن در این سمینار مورد توجه قرار گرفته که امیدواریم در کنار دیگر دستاوردهای سمینار، در این مسیر راهگشا باشد.
دبیر علمی سمینار، از حامیان سمینار: رئیس و هیأت رئیسه دانشگاه و دانشکده، انجمن شیمی ایران، دست‌اندرکاران برگزاری، اصحاب صنعت، شرکت کنندگان و یاوران سمینار تقدیر و تشکر کرد.
 

سخنران بعدی، دکتر صالحی (معاون پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری) بود که با موضوع «علوم پایه: پیشران پژوهش و فناوری در ایران» سخنرانی کرد. وی در ابتدای سخنان خود از دانشگاه علم و صنعت ایران به عنوان یکی از افتخارات آموزش عالی ایران نام برد و از میزبانی این دانشگاه برای سمینار تقدیر کرد.
معاون پژوهشی وزیر علوم با ارائه آمار رتبه و تعداد اسناد علمی کشور در پایگاه اسکوپوس گفت: در سال ۲۰۰۰ میلادی، ۴۱ درصد کل تولیدات علم، مربوط به علوم پایه بوده  است و جمهوری اسلامی ایران یک درصد جمعیت جهان و دو درصد تولید علم دنیا را داشته است. وی با اشاره به اینکه شروع تولید علم ایران با علوم پایه بوده است، گفت: اولین دوره دکتری علوم پایه با رشته شیمی در ایران راه‌اندازی شده است.
دکتر صالحی سپس با ارایه آمار، به مقایسه رتبه ایران با کشورهای خاورمیانه در بخش شیمی و شیمی آلی پرداخت و گفت: کشورهای همسایه به ویژه کشورهای هیدروکربنی، سرمایه‌گذاری بسیاری در سال‌های اخیر انجام داده‌اند. وی گفت: دانشمندان شیمی ایران نشان دادند که از خطوط تحریم عبور کرده‌اند به طوری که همکار اول بسیاری از مقالات ایران، از کشور ایالات متحده آمریکا و سپس چین بوده است.
معاون پژوهشی وزیر علوم سپس نمودار سطوح آمادگی فناوری را ارائه و تاکید کرد: اگر به دنبال تجاری‌سازی و بازار هستیم باید ستون‌های آن بومی و برای خودمان باشد، یعنی اگر به دنبال فناوری بالا هستیم باید علوم پایه را تقویت کنیم و اگر فناوری بومی می‌خواهیم، باید در علوم پایه سرمایه‌گذاری کنیم چرا که نمی‌توان محصولی را بدون دانش پایه وارد بازار کرد. وی تصریح کرد: از آنجا که ما یک کشور شیمیایی و هیدروکربنی هستیم، هرچه در علوم پایه سرمایه‌گذاری کنیم، کم است.
دکتر صالحی با تبیین زیست بوم فناوری و نوآوری و تاکید بر اینکه TRL ۱ تا ۳، کار دانشگاه و بالاتر از آن، کار پارک‌های علم و فناوری است، تصریح کرد: باید خصوصی‌سازی را جدی بگیریم و TRL ۷ تا ۹ را به بخش خصوصی واقعی بسپاریم.
معاون پژوهشی وزیر علوم با بیان اینکه در کشور، اکنون ۵۹ پارک علم و فناوری داریم که در منطقه بی‌نظیر است از ۱۱۵۷۰ قرارداد ارتباط با صنعت دانشگاه با حجم ۷۰۰۰ میلیارد تومان خبر داد. وی با اشاره به اینکه امروز ایران اسلامی، صادرکننده بسیاری از کاتالیست‌هاست افزود: بدون سرمایه‌گذاری در TRL ۱ تا ۳ نمی‌توان به اقتصاد دانش بنیان رسید و باید در نظر داشت که علوم پایه، پیشران مرجعیت علمی و اقتصاد دانش‌بنیان است.
 

دکتر زلفی‌گل (وزیر سابق علوم و رئیس بنیاد دانشمند بنیاد مستضعفان)، سخنران بعدی مراسم افتتاحیه بود که به تبیین روند راه‌اندازی دوره دکتری شیمی در کشور و ارایه آمار تولید علم توسط شیمیدانان کشور پرداخت. وی تاکید کرد: در زمینه رفع نیازهای جامعه، بسیاری از کاتالیزورهایی که در صنایع شیمیایی در گذشته وارد می‌شد، بسیاری از داروها، مواد آرایشی و موادی که در صنعت استفاده می‌شود را امروز شیمیدان‌های ما در داخل کشور تولید می‌کنند پس علم شیمی، در راستای رفع نیازهای جامعه، گام‌های بزرگی برداشته است. وی افزود: سهم شیمیدانان از تعداد کل برگزیدگان فدراسیون سرآمدان علمی کشور، قابل مقایسه با دیگر رشته‌ها نیست، یعنی در سرآمدی هم، شیمیدان‌های کشور جایگاه خود را دارند.
دکتر زلفی‌گل سپس به تبیین افتخارات انجمن شیمی ایران پرداخت و گفت: از نظر تعداد مجلات، این انجمن جزو سرآمدان است.
وزیر سابق علوم در بخش دیگر سخنان خود در خصوص تشکیل کارگروهی از افراد دانشگاهی برای مدیریت، مهار و مصرف دی اکسید کربن توضیح داد و از اعضای هیأت علمی و دانشجویان خواست که کارهای پژوهشی خود را به سمت پژوهش در زمینه ذخیره‌سازی دی اکسید کربن و استفاده از آن سوق دهند. وی تاکید کرد: دی اکسید کربن بیش از کل پتروشیمی، نفت و گاز ما درآمد دارد و باید روی مدیریت، مهار و مصرف کربن کار جدی صورت گیرد لذا تصمیم گرفته شده که انجمن علمی کربن را راه اندازی کنیم. وی در پایان، تقویت ارتباط اساتید شیمی با انجمن شیمی ایران را خواستار شد.
 

سخنران بعدی مراسم، دکتر رستمی‌نیا (دبیر کمیته شیمی آلی انجمن شیمی ایران) بود که در سخنان کوتاهی، برگزاری سی‌امین سمینار شیمی آلی ایران را نماد سه دهه گفتمان بروندادهای علمی کشور توصیف کرد و گفت: در این دوره از سمینار، تاکید بر جوانگرایی بوده است. همچنین به ارتباط آموزش عالی و وزارت آموزش و پرورش اهمیت داده شده است و لذا دانش‌آموزان علامه حلی ۴ در این سمینار دعوت شده‌اند.
 

پس از آن، دکتر دکامین (دبیر سمینار)، ضمن معرفی ارکان برگزاری سی‌امین سمینار شیمی آلی ایران و با اشاره به برگزاری بیست و پنجمین سمینار به میزبانی دانشگاه علم و صنعت ایران، ابراز امیدواری کرد این سمینار بتواند به همه اهداف خود دست یابد. وی در خصوص اهمیت شیمی گفت: کشور ما دارنده دومین منابع هیدروکربنی دنیاست و در عین همه تحریم‌هایی که صورت گرفته، مشتقات پتروشیمی ما تحریم نیست چون دنیا به آن نیاز دارد. وی با اشاره به اینکه در بسیاری از کشورهای پیشرفته، مالیات کربن از شهروندان اخذ می‌شود؛ توجه شرکت کنندگان را به مقوله دی اکسید کربن جلب کرد. وی اظهار امیدواری کرد دانشجویان شیمی آلی با خودباوری، ضمن انتشار مقالاتشان، در زمینه رفع نیازهای صنعتی کشور موفق باشند.
 

آخرین سخنران مراسم افتتاحیه، دکتر مقدم (دبیر انجمن شیمی ایران) بود که به معرفی کمیته‌های تخصصی، مجلات و ارایه گزارشی از فعالیت‌های انجمن شیمی ایران پرداخت. وی همچنین از آمار ۱۰۰ نفره حضور شیمیدانان ایران، در زمره دانشمندان یک درصد برتر و ۴۴۰ نفر در زمره دانشمندان ۲ درصد برتر جهان خبر داد.
 

در ادامه این مراسم، با اهدای لوح از دکتر قدسی محمدی زیارانی (استاد تمام دانشگاه الزهراء) به عنوان «شیمی‌دان برتر سال ۱۴۰۳» به انتخاب انجمن شیمی ایران تجلیل شد. همچنین لوح‌های تقدیری به دبیر علمی، دبیر اجرایی و دبیر سی‌امین سمینار شیمی آلی ایران اهدا شد، ضمن آنکه شرکت مصباح انرژی به دلیل اسپانسری سمینارهای شیمی ایران، عضو طلایی انجمن شیمی ایران شناخته و به نماینده این شرکت لوح تقدیر اعطا شد.
 

گفتنی است سی‌امین سمینار شیمی آلی ایران، ۱۷ الی ۱۹ بهمن ۱۴۰۳ با حمایت انجمن شیمی ایران، ستاد توسعه فناوری نانو ریاست جمهوری و موسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC)، در دانشگاه علم و صنعت ایران برگزار می‌شود.